बीटरूट राजमा पिनव्हील्स: पौष्टिक आणि चविष्ट नाश्ता!

नमस्कार मित्रांनो! आज आपण एका अशा हटके आणि पौष्टिक रेसिपीबद्दल बोलणार आहोत, जी तुमच्या घरातल्या प्रत्येकाला आवडेल – मग ती लहान मुलं असोत किंवा मोठे! ही रेसिपी आहे

‘बीटरूट राजमा पिनव्हील्स‘. माझ्या अनुभवात, बऱ्याच लोकांना पौष्टिक पदार्थ चवीला बोरिंग वाटतात. पण ही रेसिपी तशी अजिबात नाहीये! ही चवीला अप्रतिम आहे आणि आरोग्यासाठी खूप फायदेशीर आहे.

सकाळी नाश्त्याला काहीतरी वेगळं हवं असेल किंवा संध्याकाळच्या चहासोबत झटपट काहीतरी खायला पाहिजे असेल, तर ही रेसिपी तुमच्यासाठी परफेक्ट आहे.

चला तर मग, आज आपण बघूया की हे बीटरूट राजमा पिनव्हील्स कसे बनवायचे, जेणेकरून तुमचा ब्लॉग वाचून तुम्ही पण संतुष्ट व्हाल आणि ही रेसिपी तुमच्या मित्र-मैत्रिणींना शेअर कराल.

बीटरूट राजमा पिनव्हील्स का निवडायचे?

या रेसिपीची निवड करण्यामागे काही खास कारणं आहेत. एकतर, बीटरूट आणि राजमा हे दोन्ही पदार्थ पोषक तत्वांनी परिपूर्ण आहेत.

बीटरूटमध्ये लोह, व्हिटॅमिन सी, फायबर आणि अँटीऑक्सिडंट्स भरपूर असतात, जे शरीराला ऊर्जा देतात आणि रोगप्रतिकारशक्ती वाढवतात.

दुसरीकडे, राजमा हे प्रथिनांचा उत्तम स्रोत आहे, जे स्नायूंच्या वाढीसाठी आणि दुरुस्तीसाठी आवश्यक आहेत. यात फायबरही मुबलक प्रमाणात असल्याने पचनक्रिया सुधारते.

शिवाय, हे पिनव्हील्स दिसायला खूप आकर्षक असतात. बीटरूटमुळे त्यांना सुंदर गुलाबी रंग येतो, जो लहान मुलांना खूप आवडतो. त्यामुळे, जी मुलं बीट किंवा राजमा खायला कंटाळा करतात, ती देखील हे पिनव्हील्स आवडीने खातील. आणि हो, हे बनवायला पण खूप सोपे आहेत! चला तर मग, जास्त वेळ न घालवता थेट रेसिपीकडे वळूया.

बीटरूट राजमा पिनव्हील्स बनवण्यासाठी लागणारे साहित्य

कोणत्याही रेसिपीची पहिली पायरी म्हणजे योग्य साहित्य जमा करणे. इथे मी तुम्हाला लागणारं सगळं साहित्य आणि त्याचे प्रमाण देणार आहे. हे प्रमाण साधारण ४-५ लोकांसाठी पुरेसं होईल.

पिठासाठी (For the Dough):

• गव्हाचे पीठ: २ कप (हेल्दी पर्याय म्हणून मैदा वापरू नका!)
• बीटरूट प्युरी: १/२ कप (१ मध्यम आकाराचे बीट)
• मीठ: १/२ छोटा चमचा (चवीनुसार)
• तेल: २ मोठे चमचे (मोहन घालण्यासाठी)
• पाणी: आवश्यकतेनुसार (पीठ मळण्यासाठी)

सारणासाठी (For the Filling):

• उकडलेला राजमा: १ कप (रात्रभर भिजवून, कुकरमध्ये ४-५ शिट्ट्या घेऊन उकडून घ्यावा)
• बारीक चिरलेला कांदा: १ मध्यम (optional)
• बारीक चिरलेली हिरवी मिरची: १-२ (चवीनुसार, मुलांना देत असाल तर कमी करा)
• किसलेले आले: १ छोटा चमचा
• किसलेला लसूण: १ छोटा चमचा (optional)
• बारीक चिरलेली कोथिंबीर: २ मोठे चमचे
• लिंबाचा रस: १ छोटा चमचा
• जिरेपूड: १/२ छोटा चमचा
• धनेपूड: १/२ छोटा चमचा
• गरम मसाला: १/२ छोटा चमचा
• चाट मसाला: १/२ छोटा चमचा (हा तर पाहिजेच!)
• मीठ: चवीनुसार
• तेल: १ मोठा चमचा (सारण परतण्यासाठी)

इतर साहित्य (Other Ingredients):

• तेला किंवा बटर: पिनव्हील्स भाजण्यासाठी (किंवा डीप फ्राय करण्यासाठी)
• मैद्याची पेस्ट: २ मोठे चमचे मैदा + ३-४ मोठे चमचे पाणी (पिनव्हील्स सील करण्यासाठी)

बीटरूट राजमा पिनव्हील्स बनवण्याची कृती (Step-by-Step Recipe for Beetroot Rajma Pinwheels)

चला तर मग, आता प्रत्यक्ष कृतीला सुरुवात करूया.

१: बीटरूट प्युरी तयार करणे

1. बीट स्वच्छ करणे: एक मध्यम आकाराचे बीट घ्या, स्वच्छ धुवून घ्या आणि त्याची साल काढून बारीक तुकडे करा.
2. उकळणे: एका भांड्यात हे बीटाचे तुकडे पुरेसे पाणी घालून १०-१५ मिनिटे उकळून घ्या, जेणेकरून ते मऊ होतील.
3. प्युरी बनवणे: बीट मऊ झाल्यावर पाणी काढून टाका आणि थंड झाल्यावर मिक्सरमध्ये बारीक प्युरी करून घ्या. यात पाणी घालण्याची गरज नाही, कारण आपल्याला घट्ट प्युरी हवी आहे.

२: पिठासाठी कणिक मळणे

1. पीठ घेणे: एका मोठ्या बाऊलमध्ये गव्हाचे पीठ घ्या. त्यात मीठ आणि २ चमचे तेल (मोहन) घालून चांगले मिक्स करा. तेलामुळे पिठाला खुसखुशीतपणा येतो.
2. बीटरूट प्युरी घालणे: आता तयार केलेली बीटरूट प्युरी पिठात घाला आणि व्यवस्थित मिक्स करून घ्या. पिठाला सुंदर गुलाबी रंग येईल.
3. कणिक मळणे: आवश्यकतेनुसार थोडे थोडे पाणी घालत घट्ट कणिक मळून घ्या. कणिक खूप पातळ किंवा खूप घट्ट नसावी. ती चपातीसाठी मळतो, तशीच हवी.
4. विश्रांती: कणिक मळून झाल्यावर त्यावर एक ओला कपडा झाकून १५-२० मिनिटे बाजूला ठेवा. यामुळे कणिक चांगली मऊ होते आणि लाटायला सोपी जाते.

३: राजमा सारण तयार करणे

1. राजमा मॅश करणे: उकडलेला राजमा एका मोठ्या बाऊलमध्ये घ्या आणि चमच्याने किंवा मॅशरने चांगला मॅश करून घ्या. तो पूर्णपणे पेस्ट होऊ नये, थोडे अख्खे दाणे राहू द्या. त्यामुळे सारणाला छान टेक्श्चर येते.
2. कांदा परतून घेणे (optional): एका कढईत १ मोठा चमचा तेल गरम करा. त्यात बारीक चिरलेला कांदा घालून गुलाबी होईपर्यंत परता.
3. आले-लसूण आणि मिरची: आता त्यात किसलेले आले, किसलेला लसूण आणि हिरवी मिरची घालून १ मिनिट परता.
4. राजमा आणि मसाले: मॅश केलेला राजमा कढईत घाला. त्यात जिरेपूड, धनेपूड, गरम मसाला, चाट मसाला आणि चवीनुसार मीठ घालून चांगले मिक्स करा. २-३ मिनिटे परतून घ्या, जेणेकरून मसाल्यांचा कच्चट वास निघून जाईल आणि सारण थोडे कोरडे होईल.
5. कोथिंबीर आणि लिंबू: गॅस बंद करा. बारीक चिरलेली कोथिंबीर आणि लिंबाचा रस घालून व्यवस्थित मिसळून घ्या. सारण पूर्णपणे थंड होऊ द्या.

४: पिनव्हील्स बनवणे

1. पिठाचा गोळा: मळलेल्या कणकेचा एक मोठा गोळा घ्या. तो चपातीसाठी घेतो त्यापेक्षा थोडा मोठा असावा.
2. पोळी लाटणे: सुक्या पिठाचा वापर करून ही कणिक पातळ, मोठी आणि चौकोनी आकाराची लाटून घ्या. शक्य तितकी पातळ लाटा, पण ती फाटणार नाही याची काळजी घ्या. (मी माझ्या अनुभवातून सांगते, चौकोनी आकारात लाटणे सुरुवातीला थोडे कठीण जाते, पण सवयीने जमतं. नाही जमलं तर गोल लाटून कडा कापून चौकोन करा.)
3. सारण पसरवणे: लाटलेल्या पोळीवर तयार केलेले राजमा सारण समान रीतीने पातळ थर देऊन पसरवून घ्या. कडांना थोडे अंतर सोडा, जेणेकरून रोल करताना अडचण येणार नाही.
4. घट्ट रोल करणे: आता एका बाजूने पोळीचा घट्ट रोल करायला सुरुवात करा. रोल करताना तो घट्ट गुंडाळा, नाहीतर तळताना किंवा भाजताना सुटण्याची शक्यता असते.
5. सील करणे: रोलच्या शेवटच्या कडेला मैद्याची पेस्ट लावून (ज्याने आपण समोसे सील करतो तशी) रोल पूर्णपणे चिकटवून घ्या.
6. तुकडे करणे: तयार रोल चाकूने १/२ ते १ इंचाच्या जाडीचे छोटे-छोटे तुकडे करून घ्या. हे तुकडे दिसायला चक्रासारखे (पिनव्हील्ससारखे) दिसतील.

५: पिनव्हील्स शिजवणे/भाजणे

तुम्ही हे पिनव्हील्स दोन प्रकारे शिजवू शकता: शॅलो फ्राय (shallow fry) किंवा बेक (bake) करून. माझ्या मते, शॅलो फ्राय केलेले जास्त खुसखुशीत लागतात.

पर्याय १: शॅलो फ्राय करणे (Shallow Frying)

1. तेल गरम करणे: एका नॉन-स्टिक पॅनमध्ये २-३ मोठे चमचे तेल किंवा बटर गरम करा. (मी बटर वापरते, त्याने चव अजून वाढते!)
2. पिनव्हील्स भाजणे: तेल गरम झाल्यावर मध्यम आचेवर पिनव्हील्स एक-एक करून पॅनमध्ये ठेवा. एका बाजूने सोनेरी तपकिरी आणि कुरकुरीत होईपर्यंत भाजा.
3. दुसरी बाजू भाजणे: आता पिनव्हील्स हळूवारपणे पलटा आणि दुसऱ्या बाजूनेही सोनेरी तपकिरी होईपर्यंत भाजा.
4. काढून घेणे: दोन्ही बाजूंनी छान भाजून झाल्यावर टिश्यू पेपरवर काढून घ्या, जेणेकरून अतिरिक्त तेल निघून जाईल.

पर्याय २: बेक करणे (Baking – Healthy Option)

1. ओव्हन प्री-हीट करणे: ओव्हन १८०°C (३५०°F) वर १० मिनिटे प्री-हीट करून घ्या.
2. ट्रे तयार करणे: बेकिंग ट्रेवर बटर पेपर लावा किंवा ट्रेला थोडे तेल लावून घ्या.
3. पिनव्हील्स मांडणे: पिनव्हील्स बेकिंग ट्रेवर एकमेकांना चिकटणार नाहीत अशा प्रकारे मांडा.
4. बेक करणे: १८०°C वर १५-२० मिनिटे किंवा पिनव्हील्स सोनेरी आणि कुरकुरीत होईपर्यंत बेक करा. मध्ये एकदा पलटून घ्या.

सर्व्हिंग सजेशन्स (Serving Suggestions)

गरमागरम बीटरूट राजमा पिनव्हील्स हिरवी चटणी, टोमॅटो सॉस किंवा चिंचेच्या चटणीसोबत खूप छान लागतात. तुम्ही मुलांना त्यांच्या आवडत्या सॉससोबत देऊ शकता.

संध्याकाळच्या चहासोबत किंवा पाहुणे आल्यावर स्टार्टर म्हणूनही हे उत्तम पर्याय आहेत.

टिपा आणि युक्त्या (Tips and Tricks)

• राजमा उकळणे: राजमा आदल्या रात्री भिजत घाला. सकाळी कुकरमध्ये मीठ घालून व्यवस्थित उकडून घ्या. राजमा जास्त मऊ झाला तरी चालेल, कारण तो मॅश करायचा आहे.
• बीटची गुणवत्ता: ताज्या आणि चांगल्या रंगाच्या बीटचा वापर करा, त्यामुळे पिनव्हील्सचा रंग आकर्षक येईल.
• पिठाची सुसंगतता: कणिक मळताना पाणी हळू हळू घाला. कणिक खूप पातळ झाल्यास ती लाटायला कठीण होते.
• रोल घट्ट गुंडाळा: पिनव्हील्सचा रोल घट्ट गुंडाळणे महत्त्वाचे आहे, नाहीतर ते तळताना किंवा भाजताना सुटतील.
• पौष्टिकतेसाठी बदल: तुम्ही सारणामध्ये किसलेले गाजर, पालक किंवा मशरूम घालून पौष्टिक मूल्य वाढवू शकता. थोडे पनीर घातल्यास चव अजून वाढते.
• प्रिपरेशन आधी करून ठेवणे: तुम्ही कणिक आणि सारण आदल्या दिवशी रात्री तयार करून फ्रिजमध्ये ठेवू शकता. सकाळी फक्त पिनव्हील्स बनवून लगेच शिजवू शकता. यामुळे वेळ वाचतो.

आरोग्यदायी नाश्त्याच्या रेसिपीज

डायट स्मूदीज: चव, पोषण आणि वजन कमी – आरोग्य आणि फिटनेससाठी उत्तम पर्याय

वजन कमी करण्यासाठी ओटमील स्मूदी: आहारतज्ज्ञांचा सल्ला आणि झटपट रेसिपी!

मराठीमध्ये चविष्ट आणि पौष्टिक क्विनोआ रेसिपीज: वजन कमी करण्यासाठी उत्तम पर्याय!

नाचणी, ओट्स आणि डाळी: 10 सुपरफूड नाश्ता रेसिपीज – फिटनेससाठी सर्वोत्तम!

बीटरूट राजमा पिनव्हील्स: आरोग्य फायदे (Health Benefits of Beetroot Rajma Pinwheels)

ही रेसिपी फक्त चविष्टच नाही, तर आरोग्यासाठीही खूप फायदेशीर आहे. चला बघूया यातील मुख्य घटक आपल्याला कसे मदत करतात:

• बीटरूट (Beetroot):
  • रक्ताभिसरण सुधारते: बीटमध्ये असलेले नायट्रेट्स शरीरातील नायट्रिक ऑक्साईडमध्ये रूपांतरित होतात, ज्यामुळे रक्तवाहिन्या रुंद होतात आणि रक्ताभिसरण सुधारते.
  • रक्तदाब नियंत्रित करते: नियमित बीट खाल्ल्याने उच्च रक्तदाब कमी होण्यास मदत होते.
  • ऊर्जेसाठी उत्तम: यात कार्बोहायड्रेट्स असतात जे ऊर्जा देतात, ज्यामुळे वर्कआउट्सपूर्वी ते खाणे फायदेशीर ठरते.
  • डिटॉक्सिफिकेशन: बीट यकृताला डिटॉक्सिफिकेशनमध्ये मदत करते.
  • अशक्तपणा कमी करते: यात लोह भरपूर असल्याने ॲनिमियाचा धोका कमी होतो.
• राजमा (Rajma / Kidney Beans):
  • प्रथिने (Protein): राजमा प्रथिनांचा एक उत्तम स्रोत आहे, जो शाकाहारी लोकांसाठी स्नायूंच्या वाढीसाठी आणि दुरुस्तीसाठी महत्त्वाचा आहे.
  • फायबर (Fiber): यात भरपूर फायबर असल्याने पचनक्रिया सुधारते, बद्धकोष्ठतेचा त्रास कमी होतो आणि रक्तातील साखर नियंत्रित राहते.
  • पोट भरलेले राहते: फायबरमुळे पोट बराच काळ भरलेले राहते, त्यामुळे अनावश्यक खाणे टाळता येते आणि वजन नियंत्रणात मदत होते.
  • व्हिटॅमिन्स आणि मिनरल्स: राजमामध्ये फोलेट, मॅग्नेशियम, पोटॅशियम आणि झिंक यांसारखी आवश्यक व्हिटॅमिन्स आणि मिनरल्स असतात.

या सर्व फायद्यांमुळे, बीटरूट राजमा पिनव्हील्स हा एक परिपूर्ण आणि आरोग्यदायी नाश्ता आहे, जो तुम्हाला दिवसभर ऊर्जा देईल आणि तुमच्या आरोग्याची काळजी घेईल.

बीट हे रक्तदाब कमी करण्यास मदत करते आणि त्यात अँटीऑक्सिडंट्स भरपूर प्रमाणात असतात.
👉 अधिक माहिती: Healthline – 9 Impressive Health Benefits of Beets

नेहमी विचारले जाणारे प्रश्न (FAQs)

Q1: राजमा ऐवजी इतर काही वापरू शकतो का? A1: होय, तुम्ही राजमा ऐवजी उकडलेले काबुली चणे (chickpeas) किंवा मसूर वापरू शकता. तुम्ही तुमच्या आवडीनुसार बदल करू शकता.

Q2: पिनव्हील्स कुरकुरीत होण्यासाठी काय करावे? A2: पिनव्हील्स कुरकुरीत होण्यासाठी, कणिक मळताना त्यात थोडे मोहन (तेल) घाला आणि मध्यम आचेवर शॅलो फ्राय करा. बेक करत असाल तर ते सोनेरी आणि थोडे कडक होईपर्यंत बेक करा.

Q3: हे पिनव्हील्स किती दिवस टिकतात? A3: हे पिनव्हील्स ताजे असतानाच खाण्याची शिफारस केली जाते. फ्रिजमध्ये हवाबंद डब्यात ठेवल्यास १-२ दिवस टिकू शकतात, पण त्यांची कुरकुरीतता कमी होऊ शकते. पुन्हा गरम करताना थोडे भाजून घ्या.

Q4: मी ही रेसिपी लहान मुलांसाठी कशी आरोग्यदायी बनवू शकतो? A4: लहान मुलांसाठी तुम्ही सारणामध्ये किसलेले पनीर, बारीक चिरलेल्या भाज्या (उदा. पालक, गाजर) घालू शकता. मिरचीचे प्रमाण कमी ठेवा आणि तळण्याऐवजी बेक करा.

Q5: बीट प्युरी कशी बनवायची? A5: एक मध्यम आकाराचे बीट स्वच्छ धुवून, साल काढून बारीक तुकडे करा. ते थोडे पाणी घालून मऊ होईपर्यंत उकडून घ्या. थंड झाल्यावर पाणी काढून मिक्सरमध्ये बारीक प्युरी करून घ्या. पाणी जास्त घालू नका, प्युरी घट्ट हवी.

Q6: पिनव्हील्स रोल करताना तुटत असतील तर काय करावे? A6: जर कणिक जास्त पातळ झाली असेल तर असे होऊ शकते. थोडं सुकं पीठ घालून कणिक पुन्हा मळून घट्ट करा. रोल करताना हळूवारपणे पण घट्ट गुंडाळा.

Q7: ही रेसिपी ग्लूटेन-फ्री (Gluten-Free) बनवता येईल का? A7: गव्हाच्या पिठाऐवजी तुम्ही ग्लूटेन-फ्री पीठ (उदा. ज्वारीचे पीठ, बाजरीचे पीठ किंवा तांदळाचे पीठ) वापरू शकता. मात्र, ग्लूटेन-फ्री पिठाची कणिक हाताळायला थोडी वेगळी असते, त्यामुळे थोडे पाणी जास्त लागू शकते आणि कणिक थोडी चिकट होऊ शकते.

निष्कर्ष (Conclusion)

तर मंडळी, कशी वाटली तुम्हाला ही बीटरूट राजमा पिनव्हील्सची रेसिपी? मला खात्री आहे की तुम्ही ती एकदा ट्राय केलीत की तुमच्या घरातील सगळ्यांना ती खूप आवडेल. ही रेसिपी केवळ पौष्टिक नाही, तर ती दिसायला आकर्षक आणि बनवायला सोपी आहे. तुमच्या नाश्त्याला किंवा संध्याकाळच्या स्नॅकला एक आरोग्यदायी पर्याय म्हणून ही रेसिपी नक्कीच आजमावून पहा.

मी तुम्हाला हेच सांगू इच्छितो की, स्वयंपाकघरात नवनवीन प्रयोग करत राहा. कधीकधी आपल्याला वाटतं की एखादा पदार्थ खूप कठीण आहे किंवा तो आपल्याला जमणार नाही, पण प्रयत्नाने काहीही शक्य आहे! मला स्वतःला सुरुवातीला बीट आणि राजमाचा असा कॉम्बिनेशन आवडेल असं वाटलं नव्हतं, पण आता ते माझ्या आवडीच्या पदार्थांपैकी एक आहे.

या रेसिपीने तुम्हाला तुमच्या दैनंदिन जीवनात आरोग्यदायी आणि चविष्ट बदल घडवता येईल अशी आशा आहे. ही रेसिपी तुमच्या मित्र आणि कुटुंबासोबत शेअर करायला विसरू नका. मला तुमच्या प्रतिक्रिया वाचायला नक्की आवडतील! स्वयंपाक करत राहा, निरोगी राहा आणि आनंदी राहा!