आम पन्हं म्हणजे काय?
“आम पन्हं” म्हणजे कैरीपासून बनवलेले एक पारंपरिक, गोडसर आणि सौम्य आंबटसर पेय जे महाराष्ट्रासह भारताच्या अनेक भागांमध्ये उन्हाळ्यात लोकप्रिय आहे. कैरीच्या आंबटसर चवेमुळे शरीरातील उष्णता कमी होते आणि थंडावा मिळतो. हे पेय शरीराला उर्जासाठा देतं, पचन सुधारतं आणि उन्हाच्या तडाख्यापासून संरक्षण करतं.
साहित्य (Ingredients):
पुरण (सिरप) बनवण्यासाठी:
- 4 मध्यम आकाराच्या कच्च्या कैऱ्या (सालासकट)
- 2 कप साखर (१:२ गुणोत्तर प्रमाणे, म्हणजे 1 कप कैरी गराला 2 कप साखर)
- 1 चमचा जिरे पावडर (थोडं भाजून)
- 1/2 चमचा काळं मीठ (सैंधव मीठ)
- 1/4 चमचा मीठ
- 1/2 चमचा वेलची पूड (ऐच्छिक)
साठवणुकीसाठी उपयुक्त वस्तू:
काचेच्या बॉटल्स (Glass Bottles): Airtight Glass Bottles – Amazon
सर्व्ह करताना उपयोगी:
Ice Cube Trays (बर्फाचे साचे): Silicone Ice Cube Tray – Amazon
सर्व्ह करताना:
- 1 ग्लास थंड पाणी
- 2 चमचे तयार आम पन्हं सिरप
- बर्फाचे तुकडे (ऐच्छिक)
कृती (How to Make Aam Panna)
1. कैरी उकळून घ्या:
कैऱ्या स्वच्छ धुवून कुकरमध्ये 3-4 शिट्ट्या होईपर्यंत शिजवा. गार झाल्यावर साल काढून गर वेगळा करा.
2. गर मिक्स करा:
एका पॅनमध्ये कैरीचा गर, साखर, मीठ, काळं मीठ, जिरे पावडर आणि वेलची पूड एकत्र करून मंद आचेवर शिजवा. साखर पूर्ण विरघळेपर्यंत ढवळत रहा. हे मिश्रण जाडसर सिरपसारखं होईपर्यंत शिजवा.
3. थंड करून साठवून ठेवा:
हे सिरप थंड झाल्यावर काचेच्या बाटलीत भरून फ्रीजमध्ये ठेवा. 2 ते 3 महिने सहज टिकतो.
4. सर्व्ह करताना:
2 चमचे सिरप 1 ग्लास थंड पाण्यात मिसळा, चांगलं ढवळा. इच्छेनुसार बर्फ घाला. लज्जतदार आम पन्हं तयार!
फायदे (Benefits of Aam Panna)
- ताप व उकाड्यावर उपाय: शरीरातील उष्णता कमी करतं, थंडीचा अनुभव देतं
- उर्जासाठा वाढवतो: थकवा, डोकेदुखी कमी करण्यास मदत करते
- पचनासाठी फायदेशीर: जिरे, काळं मीठ यामुळे पाचनसंस्था सुधारते
- डिहायड्रेशनपासून संरक्षण: शरीरात पाणी आणि इलेक्ट्रोलाईट्स टिकवून ठेवतो
- Vitamin C चा उत्तम स्रोत: रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवतो
टिप्स:
- गर आणि साखर यांचं 1:2 गुणोत्तर ठेवणं महत्त्वाचं – टिकवण्यासाठी आवश्यक
- कैरी उकळताना पाण्याचं प्रमाण कमी ठेवा, नाहीतर सिरप पातळ होईल
- गर चाळून घेतल्यास गाठी राहत नाहीत
- साखर ऐवजी गूळ वापरूनही बनवता येतं – चव वेगळी आणि आरोग्यदायी
FAQ (नेहमी विचारले जाणारे प्रश्न)
1. आम पन्हं किती दिवस टिकतं?
फ्रिजमध्ये काचेच्या बाटलीत ठेवल्यास 2-3 महिने टिकतो.
2. गोड नको असेल तर काय करू?
साखर कमी घालावी किंवा पन्हं तयार करताना लिंबू व थोडं मिठ टाकून झणझणीत चव मिळवता येते.
3. कोणत्या कैऱ्या वापराव्यात?
हिरव्या आणि आंबटसर कैऱ्या उत्तम. ‘राजापुरी’ किंवा ‘टोटापुरी’ कैऱ्या चांगल्या ठरतात.
4. आम पन्हं रोज प्यायला हरकत आहे का?
योग्य प्रमाणात प्यायल्यास रोज पिणं फायदेशीर आहे, पण मधुमेह असलेल्या व्यक्तींनी साखरेचं प्रमाण पाहून घ्यावं.
तुम्हाला आम पन्हं कसं वाटलं? तुम्ही कशी रेसिपी करता? कमेंटमध्ये सांगा आणि अशीच आणखी पारंपरिक रेसिपी पाहण्यासाठी ZatpatMarathi.com ला नक्की भेट द्या!
Pingback: मँगो लस्सी रेसिपी: उन्हाळ्यातील गोड-थंड अनुभव - ZatpatMarathi