उपवासात खमंग चव आणि भरपूर ऊर्जा – साबूदाणा खिचडी
उपवासाच्या वेळी जेव्हा पोटाला थोडं भरवणं गरजेचं असतं, पण अन्न पचायला हलकं हवं असतं – तेव्हा साबूदाणा खिचडी हाच सर्वोत्तम पर्याय. झटपट बनणारी, झणझणीत, आणि अत्यंत पौष्टिक – ही पारंपरिक मराठी खिचडी अनेक पिढ्यांपासून आपल्यासोबत आहे.
साहित्य (Ingredients) – २ लोकांसाठी
- साबूदाणा – १ कप
- बटाटा – १ मध्यम (उकडून, सोलून, चिरून)
- जिरे – १/२ टीस्पून
- हिरव्या मिरच्या – २ (चिरलेल्या)
- शेंगदाण्याचं कूट – १/२ कप
- सैंधव मीठ – चवीनुसार
- साखर – १ टीस्पून (ऐच्छिक)
- लिंबाचा रस – १ टीस्पून
- साजूक तूप / शेंगदाण्याचं तेल – २ टेबलस्पून
पद्धत (Step-by-Step Recipe)
१. साबूदाणा भिजवणे:
- साबूदाणा २–३ वेळा स्वच्छ धुवून घ्या.
- १ कप साबूदाण्यासाठी ½ कप पाणी टाका.
- झाकून ५–६ तास ठेवा (किंवा रात्रभर).
- भिजवल्यावर साबूदाणा मोकळा झाला पाहिजे – चिकट नको.
२. तडका तयार करणे:
- एका कढईत तूप गरम करा.
- त्यात जिरे घाला, आणि मिरच्या टाका.
- चांगले परतून त्यात बटाट्याचे तुकडे घाला.
३. खिचडी बनवणे:
- परतलेल्या बटाट्यांमध्ये भिजवलेला साबूदाणा आणि शेंगदाण्याचं कूट घाला.
- मीठ, साखर आणि लिंबाचा रस टाका.
- सगळं हलकं हलवत मंद आचेवर ५–७ मिनिटं झाकून शिजवा.
- साबूदाणा पारदर्शक दिसू लागल्यावर गॅस बंद करा.
महत्त्वाच्या टिप्स (Expert Tips):
- साबूदाणा ओलसर नाही, पण कोरडा आणि मोकळा हवा.
- खिचडी शिजवताना सतत ढवळू नका – गाठी होतात.
- लिंबाचा रस शेवटीच घाला – त्याने चव खुलते.
Nutrition Facts (१०० ग्रॅमसाठी अंदाजे):
| घटक | प्रमाण |
|---|---|
| उर्जा (कॅलोरीज) | 190 kcal |
| प्रथिने | 2g |
| कार्बोहायड्रेट | 35g |
| फॅट | 5g |
साबूदाणा खिचडीचे फायदे:
- ऊर्जा देणारी (High in carbs – उपवासासाठी उत्तम)
- पचायला हलकी
- ग्लूटन फ्री
- झटपट बनते आणि पोषणमूल्यपूर्ण असते
FAQs – वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न
Q. साबूदाणा किती वेळ भिजवावा लागतो?
सुमारे ५-६ तास, किंवा रात्रभर – पण पाणी मोजूनच वापरावं.
Q. खिचडी चिकट होते, काय चूक होते?
साबूदाणा जास्त पाण्यात भिजवला की तो चिकट होतो.
Q. मी साखर टाकावी का?
हे वैयक्तिक आहे – थोडीशी साखर चव वाढवते.
Q. उपवासाशिवाय खिचडी खाता येते का?
हो, ती सूपर हेल्दी स्नॅक म्हणून कधीही खाता येते.
आजीची खिचडीची आठवण
माझ्या लहानपणी उपवासाच्या दिवशी आजी हमखास खिचडी बनवत असे. तिने घातलेल्या मिरच्यांचा झणका, बटाट्याचा खरपूसपणा आणि भिजवलेला साबूदाणा – त्या वेळचं ते टेस्टी आणि साधं जेवण आजही आठवतं आणि अंगात ऊर्जा भरते.
साबूदाणा खिचडी ही केवळ उपवासासाठीच नाही तर एक चवदार, झटपट आणि पचायला हलकी अशी डिश आहे. योग्य तडका आणि बरोबर भिजवलेला साबूदाणा यामुळे ही खिचडी मनात घर करत राहते. पुढच्या उपवासात हीच रेसिपी वापरून बघा – घरच्यांकडून हमखास कौतुक होईल!
उपासासाठी परफेक्ट साबूदाणा खिचडी | पारंपरिक महाराष्ट्रीयन चव
Ingredients
- साहित्य:
- साबूदाणा – 1 कप 6-7 तास भिजवलेला व निथळलेला
- बटाटा – 1 मध्यम आकाराचा उकडून चिरलेला
- शेंगदाण्याचे कूट – 1/4 कप
- हिरवी मिरची – 2 बारीक चिरलेली
- साखर – 1/2 चमचा
- मीठ – चवीनुसार सेंधव वापरल्यास उपवासासाठी योग्य
- तूप किंवा शेंगदाण्याचे तेल – 2 टेबलस्पून
- जिरे – 1/2 चमचा
- लिंबाचा रस – 1 चमचा
- सजावटीसाठी – किसलेलं नारळ आणि लिंबू फोड
Instructions
- कृती:
- साबूदाणा भिजवणे:
- साबूदाणा धुऊन त्यात पाणी घाला – पातळ थरात झाकेल इतपत. 6 ते 7 तास भिजवून ठेवा. त्यानंतर सगळं पाणी निथळून टाका आणि थोडंसं मोकळं करा.
- तयारी:
- उकडलेला बटाटा तयार ठेवा. शेंगदाण्याचे कूट करून बाजूला ठेवा. मिरची चिरून ठेवा.
- खमंग फोडणी:
- कढईत तूप किंवा शेंगदाण्याचं तेल गरम करा. त्यात जिरे टाका. ते तडतडल्यावर हिरवी मिरची घालून परतवा.
- साहित्य मिसळणे:
- त्यात उकडलेला बटाटा घालून 1-2 मिनिटं परतवा. नंतर त्यात साबूदाणा, शेंगदाण्याचे कूट, साखर, मीठ (सेंधव) घालून हलक्या हाताने मिसळा.
- शिजवणे:
- मध्यम आचेवर 5-7 मिनिटं झाकण ठेवून शिजवा. साबूदाणा पारदर्शक दिसायला लागला की खिचडी तयार.
- अंतिम टच:
- लिंबाचा रस पेरा. नारळ आणि लिंबू फोड घालून सर्व्ह करा.
Notes
- साबूदाणा व्यवस्थित भिजला नसल्यास खिचडी चिकट होते.
- शेंगदाण्याचं कूट खमंग लागण्यासाठी थोडं भाजून घ्या.
- खिचडी कोरडी हवी असल्यास कमी साखर घालावी.
- उपवास नसल्यास थोडं आलं आणि हिंग वापरू शकता.
⁉️ FAQ:
Q1. साबूदाणा किती वेळ भिजवावा?6-7 तास पुरेसे असतात. फोलपणे पाणी न ठेवता त्याला हलकं ओलसर भिजवणं महत्त्वाचं आहे. Q2. खिचडी चिकट होते, उपाय?
साबूदाणा योग्य प्रमाणात भिजवा आणि संपूर्णपणे निथळूनच वापरा. Q3. उपवासाशिवाय यामध्ये काय बदल करू शकतो?
हिंग, आलं, सामान्य मीठ, कांदा वापरू शकता.